Operacja zastawki serca zmusza do zmiany trybu życia. Wysiłek fizyczny powinien zostać dopasowany do możliwości osoby po operacji zastawki serca. Pacjenci przyjmujący leki przeciwzakrzepowe muszą uważać na zranienia. Poza tym osoby po operacji zastawki serca nie mogą palić papierosów i nadużywać alkoholu. Wskazana jest zmiana Okrągłe zgrubienie koło blizny po operacji tarczycy – odpowiada Dr n. med. Wojciech Kawiorski. Zgrubienie na szyi i wynik USG tarczycy – odpowiada Dr n. med. Marek Rodzeń. Wyniki badania tarczycy w normie a zgrubienie na szyi – odpowiada Aleksander Ropielewski. Powiększony płat tarczycy i wynik badań hormonów – odpowiada Renata Następnie zszywa skórę, pozostawiając dren, czyli niewielką rurkę, która wystaje na zewnątrz i pozwala na odpływ płynów, które mogą się gromadzić w miejscu po usuniętej tarczycy. Jeśli przebieg po operacji jest niepowikłany, dren usuwa się następnego dnia, a pacjenta wypisuje do domu zwykle w drugiej dobie po zabiegu. Vay Tiền Nhanh Chỉ Cần Cmnd Nợ Xấu. Blizny kardiotorakochirurgiczne są często spotykane w OSCE i na oddziałach, dlatego warto wiedzieć, jak je opisywać i z jakimi rodzajami operacji wiąże się każdy rodzaj blizny. W niniejszym artykule opisano następujące rodzaje nacięć kardiochirurgicznych: Środkowa sternotomia Torakotomia przednio-boczna Torakotomia tylno-boczna Clamshell Podobojczykowe Nacięcia drenażu klatki piersiowej Video-(VATS) Sternotomia pośrodkowa Sternotomia pośrodkowa rozciąga się od wcięcia podmostkowego do wyrostka sutkowatego. Jest to najczęstsze wykonywane cięcie kardiochirurgiczne. Środkowe nacięcie sternotomii Wskazania Środkowa sternotomia może być wykonywana w przypadku różnych zabiegów kardiochirurgicznych. Obejmuje to operacje na otwartej zastawce (najczęściej aortalnej lub mitralnej), pomostowanie aortalno-wieńcowe (CABG), przeszczep serca lub operacje wykonywane w celu korekcji wrodzonych wad serca. Informacje dodatkowe Przydatna jest świadomość, że pacjent z blizną po sternotomii pośrodkowej mógł mieć zarówno zabieg CABG, jak i interwencję na zastawce podczas tej samej operacji. Pacjenci często mają podwójną patologię i zostaną poddani szczegółowym badaniom (tj. echokardiografia, angiografia TK) przed operacją w celu zidentyfikowania wszelkich współistniejących nieprawidłowości, które mogą być leczone podczas tej samej operacji. Środkowa sternotomia wymaga przecięcia mostka i dlatego po operacji jest on zszywany z powrotem za pomocą metalowych drutów, które można uwidocznić na zdjęciu rentgenowskim klatki piersiowej. Można również zauważyć dreny w klatce piersiowej in situ, jeśli pacjent niedawno przeszedł operację, lub dowody na istnienie podstawowej patologii (np. metalowa zastawka). Przeszczepienie pomostów aortalno-wieńcowych (CABG) jest jednym z najczęstszych wskazań do wykonania sternotomii pośrodkowej. Jeśli na podstawie badania klinicznego podejrzewamy, że pacjent miał wcześniej wykonywane CABG, warto poszukać innych oznak zabiegu, które potwierdzą to wrażenie. Blizny po pobraniu żył mogą być widoczne na nogach, jeśli użyto przeszczepów z żyły odpiszczelowej, ale zazwyczaj wykorzystuje się tętnice sutkowe wewnętrzne, co oznacza, że pacjent niekoniecznie będzie miał blizny po pobraniu. Należy pamiętać, że tętnice sutkowe wewnętrzne odgałęziają się od tętnicy podobojczykowej, zaopatrując przednią ścianę klatki piersiowej, są więc łatwo dostępne i mogą być ponownie poprowadzone w celu zaopatrzenia tętnic wieńcowych położonych dystalnie od zatorów. Pomimo że klasyczna sternotomia pośrodkowa rozciąga się od wcięcia podmostkowego do wyrostka sutkowatego, do wymiany zastawki aortalnej można wykonać „mini sternotomię”. Jest to mniejsze nacięcie, które rozciąga się od wcięcia międzyżebrowego do 3. lub 4. przestrzeni międzyżebrowej i zwykle ma kształt litery J po prawej stronie. Minimalnie inwazyjne metody stają się coraz powszechniejsze w specjalistycznych ośrodkach i są coraz częściej stosowane do CABG i zabiegów na zastawkach zamiast klasycznej sternotomii pośrodkowej (choć nadal może to być korzystne w bardziej złożonych przypadkach). Tego typu minimalnie inwazyjne podejścia mogą być również stosowane w przypadku zabiegów wymagających jedynie dostępu do przedsionków, np. w korekcji ubytku w przegrodzie międzyprzedsionkowej, zabiegach labiryntowych u pacjentów z migotaniem przedsionków czy resekcji śluzaka przedsionka. Nacięcia w prawej przednio-bocznej torakotomii (patrz poniżej) są zwykle wykorzystywane w chirurgii zastawek z minimalnego dostępu. Istnieją dwa główne typy torakotomii: torakotomia tylno-boczna i torakotomia przednio-boczna. Obie są używane w celu uzyskania dostępu do płuc i przestrzeni opłucnej, przy czym podejście tylno-boczne jest złotym standardem dla optymalnego dostępu. Każda z nich może być prawostronna lub lewostronna, w zależności od tego, do której strony musi być uzyskany dostęp. Torakotomia tylno-boczna to nacięcie od linii środkowej kręgosłupa do przedniej linii pachowej. Nacięcie to przecina mięsień latissimus dorsi, serratus anterior, mięśnie romboidalne i trapezowe. Torakotomia przednio-boczna Torakotomia przednio-boczna to nacięcie, które rozciąga się od linii środkowo-osiowej do bocznej granicy mostka. Nacięcie to powoduje rozcięcie mięśnia piersiowego większego i mięśnia serratus anterior. Torakotomia przednio-boczna Wskazania Torakotomia może być wykonana w przypadku lobektomii, w którym płat musi zostać wycięty z powodu nowotworu złośliwego, nawracającego miejscowego zakażenia (na przykład u pacjentów z bronchiektazą lub mukowiscydozą), urazu lub zawału. Jeśli więcej niż jeden płat lub lokalne struktury (w tym przepona, opłucna lub osierdzie) są objęte nowotworem złośliwym lub rozległym zakażeniem, może być również wykorzystany jako dostęp do wykonania bardziej rozległej pneumonektomii wielu płatów. Może być również wykorzystany diagnostycznie do wykonania otwartej biopsji płuca, jak również terapeutycznie do zmniejszenia objętości płuc lub operacji bullektomii u chorych na przewlekłą obturacyjną chorobę płuc (POChP) oraz pleurektomii w przypadku nawracających odmy opłucnowej lub wysięków. Przeszczep pojedynczego płuca jest zwykle wykonywany przez nacięcie torakotomii (podczas gdy w przypadku przeszczepu podwójnego płuca stosuje się nacięcie typu „clamshell”, jak opisano poniżej). Nacięcie przez prawą przednio-boczną torakotomię może być stosowane w małoinwazyjnych zabiegach kardiochirurgicznych. Informacje dodatkowe Aby uzyskać odpowiednią ekspozycję, najlepiej poprosić pacjenta o uniesienie ramion podczas badania układu oddechowego lub sercowo-naczyniowego, aby uniknąć przeoczenia tych blizn. Jeśli obecna jest blizna po torakotomii, warto uważnie przyjrzeć się obecności jakichkolwiek dodatkowych blizn. W przypadku wykonywania ezofagektomii, w celu uzyskania dostępu do przełyku stosuje się nacięcia laparotomijne i torakotomijne (i ewentualnie nacięcie szyi, w zależności od rodzaju operacji). Osłuchiwanie klatki piersiowej po stronie, po której znajduje się torakotomia, może dostarczyć wskazówek co do wskazań do wykonania nacięcia. Operacje lobektomii i pneumonektomii powodują tępą nutę perkusyjną i zmniejszone/nieobecne odgłosy oddechowe. Może to być miejscowe lub rozległe na całą klatkę piersiową, w zależności od zakresu resekcji. Nacięcie typu clamshell Nacięcie typu clamshell może być również znane jako obustronna torakotomia przednio-boczna lub sternotomia poprzeczna. Jest to krzywoliniowy kształt litery „W”, który rozciąga się w poprzek przedniej części klatki piersiowej od linii pachowej środkowej po obu stronach i znajduje się w fałdzie podpiersiowym. Nacięcie clamshell Wskazania Nacięcie clamshell zapewnia całkowitą ekspozycję na jamę klatki piersiowej (serce, śródpiersie i płuca) i dlatego może być wykorzystywane do różnych procedur wymagających obustronnego dostępu. Dotyczy to rozległych urazowych uszkodzeń klatki piersiowej, jak również wszelkich patologii, w przypadku których wskazana byłaby obustronna torakotomia (np. obustronny przeszczep, nowotwór złośliwy). Informacje dodatkowe Dzięki umiejscowieniu w fałdzie podpiersiowym, blizna po cięciu clamshell jest często częściowo ukryta przez piersi u kobiet. Chociaż jest to korzystne dla pacjentek ze względów kosmetycznych, może być trudne do zauważenia podczas badań. Przeszczep płuca po stronie lewej jest klasycznym wskazaniem do zastosowania nacięcia clamshell w badaniach klinicznych. Jeśli podejrzewasz, że nacięcie zostało wykonane w celu przeszczepu, warto skomentować obecność lub brak powikłań związanych z przeszczepem płuc. Może to obejmować oznaki stosowania leków immunosupresyjnych (takie jak siniaki lub wygląd cushingoidalny po zastosowaniu sterydów oraz drżenie lub przerost dziąseł po zastosowaniu cyklosporyny), oznaki infekcji i oznaki odrzucenia lub niewydolności przeszczepu. Istnieje wiele różnych wskazań do przeszczepu płuc, w tym mukowiscydoza, bronchiektoza, POChP i zwłóknienie płuc. Mogą być obecne wskazówki, takie jak zabarwienie smołą w POChP i klubbing u pacjentów z włóknieniem. Nacięcie podobojczykowe Nacięcie podobojczykowe zwykle obejmuje 4-5 cm nacięcie zlokalizowane w lewej okolicy podobojczykowej. Prawie zawsze świadczy o wszczepieniu stymulatora serca, a sam stymulator jest zwykle wyczuwalny pod nacięciem. Nacięcie podobojczykowe Wskazania Stymulator serca wszczepia się w celu wykrycia i korekcji zaburzeń rytmu ( przedsionków, zespół chorego węzła zatokowego, blok przedsionkowo-komorowy, niewydolność serca). Stymulatory mogą również posiadać dodatkową funkcję defibrylatora u pacjentów z ryzykiem wystąpienia arytmii komorowych, aby zapobiec nagłej śmierci sercowej. Informacje dodatkowe Pod względem budowy, stymulatory składają się z generatora (bateria litowa zamknięta w obojętnej tytanowej obudowie), który znajduje się w kieszonce podskórnej poniżej miejsca nacięcia, połączonego z elektrodami przezżylnymi, które są przewlekane przez żyłę podobojczykową do jednej lub więcej komór serca. Istnieją trzy główne typy stymulatorów w zależności od tego, które komory są zasilane – jednokomorowy (jeden przewód od stymulatora do prawego przedsionka (RA) lub prawej komory (RV)), dwukomorowy (2 przewody od stymulatora do RA i RV) i trójkomorowy (3 przewody od stymulatora do RA, RV i LV). W celu uwidocznienia liczby obecnych przewodów można wykonać badanie CXR. Należy pamiętać, że stymulatory trójkomorowe mogą być również znane jako stymulatory dwukomorowe, ponieważ posiadają przewody do każdej komory. Rozruszniki te są wykorzystywane do „terapii resynchronizującej serce (CRT)”, leczenia wskazanego u niektórych pacjentów z niewydolnością serca. Inne nacięcia kardiochirurgiczne Następujące blizny nie są zlokalizowane w klasycznych pozycjach, dlatego warto je rozważyć, jeśli napotkasz bliznę kardiochirurgiczną, która nie pasuje do powyższych kategorii. Nacięcia drenażu klatki piersiowej Drenaż klatki piersiowej może być stosowany do drenażu miejsca operowanego po zabiegu (np. u pacjenta po CABG) lub terapeutycznie w przypadku takich schorzeń, jak odma opłucnowa w celu drenażu jamy opłucnej. W przypadku odmy opłucnowej drenaż klatki piersiowej będzie klasycznie umieszczany w „bezpiecznym trójkącie”, aby zapobiec miejscowemu uszkodzeniu struktury. Należy pamiętać, że granicami bezpiecznego trójkąta są: przednia granica mięśnia dźwigacza łopatki, boczna granica mięśnia piersiowego większego, podstawa pachy i piąta przestrzeń międzyżebrowa. Wizyjna chirurgia torakoskopowa (VATS) VATS to „chirurgia przez dziurkę od klucza” w obrębie klatki piersiowej. Zazwyczaj w klatce piersiowej wykonuje się dwa lub trzy małe ~2-centymetrowe nacięcia (porty), aby umożliwić wprowadzenie torakoskopu (kamery) i narzędzi chirurgicznych niezbędnych do manipulowania tkankami. Za pomocą VATS można wykonać wiele różnych zabiegów w obrębie klatki piersiowej. Możliwe wskazania obejmują biopsję i/lub usunięcie podejrzanych mas, pleurodezę w przypadku nawracającego wysięku opłucnowego lub odmy opłucnowej. Może ona również zapewnić dostęp do węzłów chłonnych śródpiersia w celu wykonania biopsji lub usunięcia. Minimalnie inwazyjna operacja zmniejsza potrzebę podziału mięśni i jatrogennego złamania żeber w celu zapewnienia dostępu do klatki piersiowej, poprawiając czas powrotu do zdrowia w porównaniu z otwartą operacją klatki piersiowej. Recenzent Pan Sunil Bhudia Chirurg kardiochirurgiczny w Harefield Hospital Po urazie, operacji, złamaniu, ale też zatkaniu tętnicy – blizna to efekt procesów naprawy uszkodzonej tkanki. Zawsze tworzy się z kolagenu Zarówno ta w skórze, gdzie kolagen jest dominującym składnikiem, jak i np. w miejsce uszkodzonego mięśnia. Blizna to tkanka o nieprawidłowej budowie - organizm rzadko się tak regeneruje, żeby nie było żadnych śladów, nawet jak nie widać tego gołym okiem – mówi doktor Marek Wasiluk Blizny są rożnego typu. Dzielimy je na dwie główne kategorie, wypukłe - to tek, które wystają ponad i wklęsłe/zanikowe, oraz mieszane. Mogą mieć różną konsystencję, kolor, twardość, strukturę. Od rodzaju blizny zależy to, jak próbujemy zmniejszyć ich widoczność – tłumaczy doktor Marek Wasiluk Laser sprawdza się świetnie w walce z bliznami, ale nie jest panaceum na wszystko. Zarówno za słabe zabiegi (z użyciem za małej mocy i częstotliwości), jak i zbyt mocne są złe, a afekt może być odwrotny od zamierzonego. Bo każda blizna jest inna i z każdą trzeba postępować indywidualnie – dodaje doktor Marek Wasiluk Więcej takich tekstów na stronie głównej Blizny po urazie budują się przez wiele miesięcy, nawet do dwóch lat. Wiele w tym jak „brzydka” czy „ładna” blizna się wytworzy zależy też od domowej pielęgnacji, która powinna zacząć się zanim blizna się wytworzy i trwać tak długo, jak sugeruje nam lekarz. Czasem to kilka tygodni, czasem wiele miesięcy, ale najważniejsze jest pierwsze kilka tygodni – trzeba robić wszystko, by nie doprowadzić do zainfekowania blizny, zdrapania strupów albo do rozejścia się pooperacyjnych szwów – mówi specjalista Triclinium Doktorze, czym właściwie jest blizna? Doktor Marek Wasiluk*: Blizna to tkanka, która powstaje w procesie gojenia. Zwykle słowo „blizna” kojarzy się nam ze skórą. A blizna może być umiejscowiona nie tylko w skórze, ale np. w kości, czy mięśniu, np. sercowym. Jeśli ktoś miał zawał, to pozostaje mu blizna na sercu i właśnie dlatego, już po przejściu zawału, może cierpieć np. na niewydolność serca. dr Marek Wasiluk, Centrum Medycyny Nowoczesnej Triclinium Z czego tworzy się blizna? Blizna tworzy się z kolagenu. Zawsze. Zarówno w skórze, jak i w mięśniu, czy kości. Blizna to tkanka o nieprawidłowej budowie - nasz organizm rzadko się tak regeneruje, żeby nie było żadnych śladów. Właściwie mniej lub bardziej widoczne ślady zawsze pozostają. Skupmy się jednak na bliznach w skórze, które są widoczne gołym okiem. Głównym (procentowo) składnikiem skóry jest kolagen, więc zarówno blizna, która tworzy się na niej w procesie gojenia, jak i sama skóra to przede wszystkim, po prostu kolagen. To dlaczego blizna odróżnia się wyglądem od reszty skóry? Bo w procesie tworzenia blizny nie odtwarza się ten sam kolagen, który jest naturalnie w skórze, a zupełnie inny. Nieprawidłowość dotyczy ukształtowania, usieciowienia, gęstości i czasami ilości kolagenu. Do tego często blizna ma inny kolor. Można to porównać do dziury w materiale, np. wełnianym sweterku. Jeśli się go zaceruje, to jednak to miejsce trochę inaczej wygląda. Nie jest idealnie, choć czasem zbliżamy się do ideału, gdy mamy do czynienia z cerowaniem artystycznym. Jakie są rodzaje blizn? Ich rodzaj ma pewnie znaczenie przy próbie zmniejszenia ich widoczności? Blizny dzielimy w wypukłe – to te, które wystają ponad ciało i wklęsłe/zanikowe. Rozstępy to też rodzaj blizny, ale zanikowej i bardzo głębokiej. Wysokość blizny to oczywiście nie wszystko. W ramach identycznej wysokości blizny mogą być różnej konsystencji – mieć inną gęstość, być bardziej zbite lub bardziej wiotkie niż otaczająca skóra. To, jaka blizna powstanie zależy od urazu? Trochę od urazu, np. tego, czy był on głęboki, na jak dużej powierzchni i jak długo trwał. Ale nie tylko. Istotne jest też to, jak rana się goiła. A to z kolei zależy trochę od jej pielęgnacji – tego, jak dbaliśmy o miejsce urazu i czy np. szwy, jeśli to rana pooperacyjna, się nie rozeszły. To, jaka blizna powstanie zależy też trochę od skłonności genetycznych, naszego zdrowia czy chorób, a także wieku osoby. A czasami nie da się przewidzieć, co się zdarzy i ta sama osoba może np. mieć dwa identyczne uszkodzenia skóry, a powstają dwie blizny kompletnie do siebie niepodobne. Można zupełnie zlikwidować bliznę? Bliznę skóry można „korygować” (nawet tak doskonale, że nie będzie nic widać) bo zupełne zlikwidowanie, tak jak mówiłem dając przykład z cerowaniem, jest nierealne. Próbujemy po prostu przywrócić w miejscu tworzenia się blizny, w miarę możliwości normalną strukturę tkanki. Czyli z wypukłej blizny zrobić normalną, zapadniętą wyrównać do powierzchni skóry. Podobnie np a tę zbyt „zbitą” doprowadzić do normalnej gęstości. Z założenia większość metod skutecznych w walce z bliznami to metody w jakiś sposób ingerujące, wymuszające przebudowę w bliznę przebudowę tego fragmentu skóry. Bo blizną pod skórą nikt się nie zawraca głowy, bo jej nie widać. Jak koryguje się i poprawia wygląd blizn? Metod jest bardzo dużo. Nie ma jednej uniwersalnej. Wszystko zależy od tego, jak dana blizna wygląda. A do tego każda blizna przechodzi różne etapy – są blizny świeże, tzw. „młode” i stare, co też trzeba wziąć pod uwagę, gdy wygląd blizny chcemy korygować. Dlatego zawsze warto pójść do lekarza, który zna się na bliznach i może ocenić z jaką blizną, na jakim etapie mamy do czynienia i jak w związku z tym będziemy z nią walczyć. Głównym narzędziem w przypadku blizn jest dziś laser - zwykle frakcyjny ablacyjny. Jednak to tylko ogólna informacja. Brzuch po porodzie Bo przecież ten sam laser można różnie wykorzystać – zastosować różne ustawienia, schemat zabiegów. W zależności właśnie od etapu dojrzewania blizny. Inne parametry dobieramy też przy bliźnie wypukłej, inne przy wklęsłej. Dlatego, choć bez lasera ciężko blizny dobrze korygować, to jednak samo użycie lasera to trochę za mało, by być pewnym efektu. To, że stosujemy laser, nie znaczy, że efekt będzie super. Poza tym, oprócz lasera są też dodatkowe metody - czasami te blizny się też ostrzykuje, a czasami stosuje się radiofrekwencję mikroigłową. Pomocne bywa wymrażanie, ale i inne lasery, stosowane zwyczajowo do zamykania naczynek. Im większa częstotliwość i moc urządzenia tym efekt będzie lepszy, czy to uproszczenie? Za słabe zabiegi (z użyciem za małej energi) są złe, ale i zbyt mocne zbiegi są złe. Podobnie, jeśli chodzi o za rzadkie, czy za częste – paradoksalnie też są złe. Skomplikowane. Tak, bo blizny są jednym z trudniejszych do korygowania defektów skóry. Podobnie jak np. przebarwienia. Tylko, że przebarwienia są defektem estetycznym, a blizny bywają nie tylko defektem kosmetycznym. Czasami mogą utrudniać np. ruchomość ręki, szyi. Szczególnie problematyczne bywają blizny poparzeniowe. Jak długo koryguje się blizny, przy założeniu, że zabieg laserowy jest optymalny? Mój rekord szybkości to skorygowanie blizny do prawie niewidocznej, po operacji w okolicy oczu (po plastyce powiek) w zaledwie dwa - trzy miesiące. Blizna po takich zabiegach teoretycznie jest nieduża Jednak w tym przypadku pacjentka od razu po zdjęciu szwów zobaczyła, że coś poszło nie tak, blizna była długa i dosyć szeroka, ewidentnie blizna wyglądała źle. Akurat ta pani nie liczyła się z kosztami, więc pojawiała się na zabiegach co tydzień, dwa. Rozstępy w ciąży. Jak im zapobiegać? Bo to były różne rodzaje zabiegu, nie tylko laser. Blizny można np. ostrzykiwać. Robiliśmy wszystko tak, by możliwie jak najszybciej robić zabiegi i by jak najbardziej skrócić czas regeneracji. Blizna została skorygowana o 80 procent, bo tak, jak wspominałem, zlikwidować bliznę w 100 procentach nie da rady. Jak szybko da się maksymalnie zmniejszyć widoczność blizny? Jeśli udaje się w krócej niż pół roku, przy standardowej bliźnie, to jest to mistrzostwo świata. Bardzo rzadko tak się dzieje. Najczęściej jest to od pół roku do roku. A jak są np. blizny poparzeniowe, to taka korekta może trwać kilka lat. Zabiegi na blizny bywają bardzo delikatne, ale czasami także inwazyjne. A do tego dochodzi też kwestia powierzchni blizny. Jeśli ktoś wciąż ma bliznę na małej powierzchni, możemy działać dowolnie – zastosować zabieg lekki, ale też bardzo mocno ingerować w tkankę. A jeśli mamy blizną na dużej powierzchni ciała, to dochodzą do tego jeszcze czynniki ogólnoustrojowe. Skąd się biorą rozstępy na piersiach? Bo jak np. ktoś ma poparzoną klatkę piersiową to nie jesteśmy w stanie bardzo mocnego zabiegu na całą powierzchnię blizny zrobić „na raz” To przecież kwestia bezpieczeństwa i zdrowia, a do tego bólu. A dodatkowo ten pacjent najczęściej musi potem normalnie funkcjonować po zabiegu. Dlatego robi się te zabiegi etapami, fragmentami. A w przypadku typowych, a nie rozległych, ciętych bliznach? Ile zabiegów będzie potrzebnych? Tego nie można z góry przewidzieć. Uważam, że można podać minimalną liczbę zabiegów, np. założyć, że będzie ich nie mniej niż 4-5, by była zadowalający pacjenta efekt. Właściwie nigdy nie zdarza się, by było potrzebnych mniej zabiegów niż właśnie te 4-5. Jednak zwykle niestety potrzeba ich więcej - 5-10. A jeśli blizny są tzw. trudne, to w grę może wchodzić i dwa razy tyle zabiegów, czyli w praktyce nawet 20. Trudno to od razu przewidzieć, jaki będzie efekt i po jakim czasie? Pewne rzeczy są oczywiste, np. zasada jest taka, że zupełnie inaczej postępujemy z bliznami wklęsłymi, a inaczej z wypukłymi. I to, że sposób postępowania zależy też od tego, w jakiej okolicy ciała znajduje się blizna. Efekt zależy też od wieku pacjenta. Bo paradoksalnie blizny u dzieci trudniej jest skorygować. Bo kolagen intensywniej się produkuje? Tak. Likwidując bliznę zawsze przecież pobudzamy komórki i robimy to przez uraz, ale taki pod kontrolą. Czasami jednak to działanie daje efekt odwrotny od zamierzonego. Szczególnie dotyczy to takich blizn, które mają tendencję do przerastania. A co z maściami na blizny, to placebo? Nie. Maści są bardzo dobre. Szczególnie na początku tworzenia się blizny warto je stosować. Każda blizna ma swoje kolejne etapy tworzenia i przemiany – etap zaniku, wypukłości i dojrzałości. To normalne w zachowaniu się blizny. Jak wygląda ciało po porodzie? Mama pokazała brzuch I jeśli ktoś może sobie pozwolić na zabiegi, to możemy w tym czasie trochę kontrolować proces tworzenia się blizny i tymi kolejnymi etapami sterować, by je trochę „wypłaszczać”. Z reguły jest tak, że jak się zdejmie szwy po zabiegu, to blizna jest ładna. A potem się pogarsza. Dlatego ingerencja po zagojeniu się rany powinna być na wczesnym etapie, by blizna nie zdążyła się zbytnio „popsuć”. Dotyczy to także stosowania maści na blizny? Tak. Jeśli chodzi o pielęgnację domową, to pierwszą ważną rzeczą jest pilnowanie gojenia się skóry po urazie. By nie doprowadzić do infekcji, czy rozejścia się szwów, jeśli były one założone. Do tego dochodzi masowanie blizny. Na pierwszym etapie, gdy tylko nie ma już rany, delikatnie, dodatkowo powinniśmy smarować miejsce tworzenia się blizny specjalnymi maściami. Jak długo? Kluczowy jest pierwszy miesiąc, czy dwa, trzy. Później bywa różnie. Niektóre blizny trzeba smarować nadal, przez cały proces tworzenia się blizny, ale w niektórych przypadkach to smarowanie maścią i masaż, paradoksalnie, wręcz mogą szkodzić. Od czego to zależy? Od charakteru blizny. Im bardziej zbita blizna, tym bardziej trzeba ją masować, by się uelastyczniała – również mechanicznie. Im mniej zbita blizna tym rzadziej i mniej ją masujemy. Poza maściami pojawiły się plastry silikonowe. Mogą być alternatywą, jeśli komuś się nie chce wcierać maści? W miejscach ruchomych, takich, którymi ocieramy np. o ubranie czy inny fragment skóry, plastry mogą być nawet lepsze niż smarowanie maścią. Bo maść w tym miejscu się ściera z blizny, a plaster, jeśli jest dobrze przyklejony, trzyma się na bliźnie. Szczególnie przy zbitych, twardych bliznach, można i warto stosować plaster. I można go nosić nawet 20 godzin na dobę, bo to daje efekty. Bez masowania, sam „okład”? Zależy. Najlepiej pokazać blizny lekarzowi, by ustalił czy masować, czy lepiej nie. Generalnie zasada jest taka, że jak są blizny poparzeniowe, to masowanie nie zaszkodzi. A jeśli nie są poparzeniowe, tylko inne, to bywa różnie. Blizny cięte, pooperacyjne zwykle warto masować, ale już blizny po trądziku czy ospie – nie ma potrzeby, a czasami wręcz jest to niepożądane. Podobno trzeba masować bliznę po cesarce, bo gdy jest „przykurczona” podświadomie przyjmujemy inną pozycję kręgosłupa i po latach możemy mieć bóle kręgosłupa nie tylko w odcinku lędźwiowym, ale i szyjnym. Tak. Bliznę po cesarce trzeba masować, podobnie, jak inne blizny po dużych zabiegach. W przypadku operacji mamy je nie tylko w skórze, ale i w mięśniach – w głębiej położonych strukturach ciała. Blizna w skórze nie spowoduje, że będziemy mieli np. problemy z kręgosłupem, ale już blizna w mięśniach, a w przypadku cesarki mamy do czynienia z ich przecięciem, już może pośrednio się do tego przyczynić. Wtedy to masowanie musi być „głębsze”, raczej przez fizjoterapeutę, nie chodzi tylko o masaż tej powierzchniowej blizny. Gdy jesteśmy w trakcie zabiegów laserowych na blizny, to w ty czasie nie używamy maści i nie masujemy blizn? Przez tydzień – do dziesięciu dni po zabiegu laserowym nie stosuje się maści na blizny. W praktyce czasem oznacza to, że w ogóle rezygnujemy z masowania i maści, bo zabiegi wykonujemy z różną częstotliwością. Zwykle robimy je co miesiąc – dwa. Ale zdarza się, że przerwa między zabiegami jest krótka - dwa tygodnie, czy nawet tydzień, ale to już się bardzo rzadko zdarza. Standardem postępowania są zabiegi co miesiąc, co dwa miesiące. W przypadku każdej blizny. Ale pamiętajmy, by zdać się z tą decyzją na lekarza, bo tak naprawę każda blizna jest inna. * Doktor Marek Wasiluk, specjalista medycyny estetycznej, absolwent (z wyróżnieniem) brytyjskiego uniwersytetu Queen Mary Universal w Londynie. Szef warszawskiego Centrum Medycyny Nowoczesnej Triclinium ( Autor eksperckiego bloga i książki pt. „Medycyna estetyczna bez tajemnic”.

blizna po operacji serca